Kształcenie obowiązkowe
Kształcenie obowiązkowe trwa w Polsce 9 lat i obejmuje ostatni rok edukacji przedszkolnej oraz 8-letnią szkołę podstawową.
W polskim systemie edukacji oddzielono obowiązek szkolny i obowiązek nauki:
- Obowiązek szkolny (tj. obowiązek uczęszczania do 8-letniej szkoły podstawowej) dotyczy dzieci i młodzieży w wieku 7-15 lat.
- Obowiązek nauki odnosi się do młodzieży od 15 do 18 roku życia i może być realizowany w formie szkolnej lub pozaszkolnej (np. poprzez przygotowanie zawodowe u pracodawcy).
ETAPY KSZTAŁCENIA
Wczesna edukacja i opieka
Placówki dla dzieci w wieku 0-3 lata:
- żłobki
- kluby dziecięce.
Uczęszczanie do żłobka/ klubu jest nieobowiązkowe. Instytucje te nie są częścią systemu edukacji, lecz podlegają Ministerstwu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Placówki dla dzieci w wieku 3-6 lat:
- przedszkola,
- oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych,
- zespoły wychowania przedszkolnego,
- punkty przedszkolne.
Edukacja przedszkolna jest dobrowolna dla dzieci w wieku 3-5 lat, ale obowiązkowa dla 6-latków, które są objęte rocznym przygotowaniem przedszkolnym przed rozpoczęciem edukacji w szkole. Każdy 3-, 4- i 5-latek ma prawo do miejsca w przedszkolu w swojej gminie, jeśli jego rodzice decydują się na korzystanie z opieki przedszkolnej. Dzieci 7-letnie rozpoczynają obowiązkową naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej.
Szkolnictwo podstawowe
8-letnia szkoła podstawowa dla uczniów w wieku od 7 do 15 lat
(szkoła podstawowa + szkoła średnia I stopnia).
Nauka w 8-letniej szkole podstawowej obejmuje:
- klasy 1-3 (edukacja wczesnoszkolna Etap I ),
- klasy 4-8 (nauczanie w podziale na poszczególne przedmioty Etap II).
Na zakończenie klasy 8. szkoły podstawowej jest przeprowadzany - egzamin ósmoklasisty (E8)
Szkolnictwo średnie
Absolwentów 8-klasowej szkoły podstawowej mogą kontynuować naukę w szkołach średnich ogólnokształcących lub zawodowych.
Szkoły średnie (ponadpodstawowe) dla absolwentów 8-letniej szkoły podstawowej to:
- 4-letnie liceum ogólnokształcące
- 5-letnie technikum
- 3-letnia branżowa szkoła (I stopnia)
- 2- letnia branżowa szkoła (II stopnia, dla absolwentów branżowej szkoły I stopnia)
Egzaminy
Uczniowie liceum ogólnokształcącego i technikum mogą po ukończeniu szkoły przystąpić do zewnętrznego egzaminu maturalnego. Umożliwia on uzyskanie świadectwa maturalnego, a jego posiadanie stanowi warunek wstępu na studia wyższe.
Możliwość taką mają też uczniowie branżowej szkoły II stopnia.
Uczniowie branżowej szkoły I i II stopnia oraz technikum obowiązkowo przystępują do egzaminu zawodowego.
Po zdaniu egzaminu uzyskują dyplom zawodowy.
Szkolnictwo policealne
Ten etap kształcenia jest zaliczany w polskim systemie edukacji do szkolnictwa na poziomie średnim.
Szkoły policealne są przeznaczone dla osób posiadających wykształcenie średnie ogólne, pozwalają na uzyskanie dyplomu zawodowego po zdaniu egzaminu.
Nauka w szkole policealnej trwa od 1 roku do 2,5 lat.
Uczniowie szkół policealnych zdają takie same egzaminy zawodowe jak uczniowie szkół branżowych oraz techników.
Szkolnictwo wyższe
Programy kształcenia są realizowane przez dwa typy uczelni:
- uczelnie akademickie
- uczelnie zawodowe.
Oba typy uczelni prowadzą studia pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolite studia magisterskie.
Studia mogą mieć dwie podstawowe formy organizacyjne: stacjonarną i niestacjonarną.
Czas trwania studiów pierwszego stopnia to:
- 3-4 lata w przypadku studiów licencjackich,
- 3,5-4 lata w przypadku studiów inżynierskich.
Posiadanie tytułu licencjata lub inżyniera uprawnia do podjęcia studiów drugiego stopnia.
Studia drugiego stopnia trwają od 1,5 roku do 2 lat w zależności od kierunku studiów.
Studia na wybranych kierunkach są prowadzone jako jednolite studia magisterskie, które trwają 4,5-6 lat.
Studia pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolite magisterskie kończą się egzaminem dyplomowym, po zdaniu którego studenci otrzymują dyplom ukończenia studiów wyższych.
Posiadanie tytułu magistra uprawnia do wykonywania danego zawodu i umożliwia wstęp na studia doktoranckie prowadzone w uczelniach i placówkach naukowo-badawczych, trwające od 3 do 4 lat.
Żródło: https://eurydice.org.pl/system-edukacji-w-polsce/krotka-informacja-o-polskim-systemie-edukacji
*Rys. 1- 4 stanowią schematyczny opis powyższej struktury systemu edukacji
Rys.1 * Nowy schemat systemu edukacji
Rys.2 * Nowy schemat systemu edukacji
Rys. 3 * Nowy schemat systemu edukacji
Rys.4 * Nowy schemat systemu edukacji